Adeegyada Caafimaadka oo Loo Siman Yahay

Adeegyada Caafimaadka oo Loo Siman Yahay

Ramaas waxa ka go’an  dhisidda nidaam caafimaad oo xooggan si loo ilaaliyo badbaadada iyo badqabka muwaadin kasta oo Soomaaliyeed. Ururka Ramaas wuxuu rumeysan yahay in helitaanka adeeg caafimaad aysan aheyn wax la kasbado ama la raadsado, balse ay tahay xuquuq dastuuri ah. Himiladeennu waa in aan dhisno Soomaaliya ay qof kasta, meel kasta uu ka joogo dalka, uu heli karo adeeg caafimaad tayo leh, qiime jaban, oo quaility leh.

Asaaska Bulsho Caafimaad Qabta

Nidaamka caafimaad ee xooggan waa laf-dhabarta bulsho caafimaad qabta oo kobcaysa. Sida uu dastuurkeennu sheegay, Ramaas wuxuu arkaa in daryeelka caafimaad uu ka badan yahay daaweynta cudurada oo kaliya. Waxaa ka mid ah:

• Daryeelka ka hortagga xanuunada

• Barnaamijyada wacyigelinta caafimaadka

• Daryeelka hooyada iyo dhallaanka

• Caafimaadka maskaxda

• Adeegyada degdegga ah

Si arrimahan loo hirgeliyo, waxaa la magacaabay Guddiga Caafimaadka iyo Faya-dhawrka oo qaabilsan qorsheynta iyo maamulka caafimaadka.

Sinnaanta Caafimaadka

Adeegyada caafimaadka waa in aysan noqon kuwo u gaar ah dadka hantiilayaasha ah ama ku nool magaalooyinka. Sida ku cad mabaa’diida Ramaas: waa in dadku u sinnaadaa xuquuqda iyo fursadaha, si kasta oo ay yihiin xaaladiisa dhaqaale, deegaan, jinsi ama da’.

Marka dadka oo dhan la siiyo fursad siman oo caafimaad, waxaan baabi’inaynaa kala duwanaanta natiijooyinka caafimaad ee ay sababaan saboolnimo, sinnaan la’aan iyo fogaan deegaan.

Kahortagga iyo Wacyigelinta Dadweynaha

Ramaas wuxuu xoogga saarayaa ka hortagga xanuunada si looga hortago dhibaatooyinka caafimaad ee ba’an. Waxaan maalgelin doonnaa:

• Ololaha tallaalka

• Baaritaanada caafimaad ee joogtada ah

• Barnaamijyada caafimaadka bulshada

• Wacyigelin ku saabsan nadaafadda, nafaqada iyo badbaadada

Ka hortaggu wuxuu yaraynayaa kharashyada mustaqbalka, wuxuuna kor u qaadaa caafimaadka guud ee bulshada.

Soo Saarid Dhaqaale oo Caafimaad ku Dhisan

Bulsho caafimaad qabta waxay la micno tahay bulsho wax soo saar leh. Marka uu qofku heli karo adeeg caafimaad degdeg ah, wuxuu si fudud u gudan karaa waajibaadkiisa shaqo, wuxuuna kor u qaadaa wax soo saarka. Sidaas darteed, Ramaas wuxuu aaminsan yahay in maalgelinta caafimaadka ay la micno tahay maalgelinta dhaqaalaha qaranka.

Daryeelka Dadka U Nugul

Ramaas wuxuu si gaar ah u tixgeliyaa dadka nugul: carruurta, dadka waayeelka ah, dadka qaba xanuunada joogtada ah, iyo dadka naafada ah. Waxaan dhisi doonaa adeegyo gaar ah sida:

• Xarumo caafimaad oo gaara tuulooyinka

• Caawinaad caafimaad oo bilaash ah ama qiimo jaban

• Daryeelka guriga lagu bixiyo

Tani waxay muujinaysaa in aan nahay bulsho naxariis leh oo ilaalisa kuwa tabarta yar.

Badbaadada Caafimaadka Adduunka

Dunidan isku xiran, cudur ku dhaca hal dal wuxuu halis ku yahay dhammaan dalalka kale. Ramaas wuxuu fahamsan yahay in dhisidda awoodda caafimaadka gudaha ay tahay difaac caalami ah. Marka aan si dhakhso leh u ogaanno una xakameyno xanuunada, waxaan ka hortagaynaa faafitaanka caalamiga ah.

Caqabadaha iyo Xalka

Inkasta oo hadafka ah “caafimaad loo siman yahay” la isla oggol yahay, hadana caqabaduhu way jiraan, sida:

• Xarumo caafimaad oo aan ku filnayn

• Dhaqaale yari

• Shaqaale caafimaad oo aad u yar

Ramaas wuxuu soo bandhigayaa xalal ay ka mid yihiin:

• Maalgelinta xarumaha caafimaadka iyo tababarka shaqaalaha

• Iskaashi lala yeesho shirkadaha iyo hay’adaha samafalka

• Isticmaalka teknoolojiyada caafimaadka (telemedicine)

• Qorshayn siman oo fursadaha u qaybineysa gobollada oo dhan

Gabagabo: Waa Masuuliyad Diimeed iyo Qaranimo

Ramaas wuxuu u arkaa in helitaanka adeeg caafimaad tayo leh oo loo siman yahay uu yahay waajib diimeed, akhlaaqeed, iyo qaranimo. Qofna ma mudna inuu u dhinto xanuun la daawayn karo, mana aha in hooyo la waayo sababtoo ah isbitaalkii ugu dhow wuxuu ahaa meel fog.

Waa waqtigii aan si mideysan u qiran lahayn: Caafimaadka dadkeennu waa aasaaska qarankeenna.